8 tips voor gesprek over overgang op werkvloer

Praten over de overgang op je werk doe je zo

Hoe zwengel je als leidinggevenden het gesprek aan over overgangssymptomen? Openheid over de overgang op de werkvloer begint natuurlijk met het onderwerp te omarmen als een normale kwestie.

Zeker nu de helft van de vrouwen op de arbeidsmarkt in de overgangsleeftijd is. Het liefst begint de werkgever natuurlijk het informele gesprek met haar/zijn nabije vrouwelijke collega’s, om zo uit te vinden of het fenomeen speelt, en of het tijd is om beleid te ontwikkelen rondom dit thema.

Hier vind je alvast 8 tips waarmee je vrouwen in ieder geval niet tegen het hoofd stoot en openheid op de werkvloer mogelijk maakt.

Herken veranderend gedrag van medewerkster

Veranderend gedrag van een medewerkster (40 – 60 jaar ) zou een red alert moeten zijn voor iedere leidinggevende. Maar het valt niet mee om de overgang en de mogelijke effecten ervan op de werkvloer bij je medewerkster aan te kaarten.

Dat komt onder andere doordat vrouwen zelf vaak niet weten wat de meer dan 30 symptomen zijn die met deze levensfase gepaard kunnen gaan. Heel veel vrouwen denken dat je erin komt als je de 50 bent gepasseerd, opvliegers hebt en gestopt bent met menstrueren.

Burn out of overgangsklachten

Als vrouwen wel andere symptomen hebben, labelen ze die niet zomaar als overgangssymptomen. Ze maken zich wel zorgen maken over haar eigen gezondheid en welzijn – in stilte dan.

Het is niet ongebruikelijk dat ze zich afvragen of ze op een burn-out afkoersen, of dat de aftakeling zich heeft ingezet en/of dat ze misschien wel dement aan het worden zijn. In mijn artikel Overgang of Burnout maak ik duidelijk hoe je het verschil kunt zien.

Dus op de vrouw af vragen of ze soms in de overgang is, werkt helemaal niet. Je riskeert dat ze direct zal ontkennen dat ze in de overgang is ‘omdat ze daarvoor te jong is’ of zelfs beledigd reageert ‘omdat je haar ouder zou schatten dan ze is’.

Is praten over overgang ongewenste intimiteit?

Naast de onwetende medewerkster is er ook nog een groep vrouwen die wel weet dat ze in de overgang is, maar die het belachelijk vindt dat hun baas zich ermee gaat bemoeien. Die zien de bemoeienis gemakkelijk als ongewenste intimiteiten. Of, als een aanleiding om een dossier van haar te beginnen.

8 tips om voor succesvol gesprek

Dit zijn mijn 8 suggesties om het ‘moeilijke’ gesprek in goede banen te leiden:

✅ Stel het gesprek niet uit.

Wachten tot er zich echt een probleem voordoet, leidt tot te veel druk en niet zelden tot een onbevredigend gesprek.  In je eigen hoofd ben je er dan immers al een tijdje mee bezig en stap je dus nauwelijks open het gesprek in.

De kwestie zelf kan ondertussen zelfs zijn verergerd, door bijvoorbeeld meer verzuim van de medewerkster. Als je dan pas het gesprek gaat voeren, loop je het risico dat je het te zwaar aanzet en haar in het harnas jaagt.

Overgang is taboe onderwerp op de werkvloer

Vrouwen zijn nog te kwetsbaar op het onderwerp overgang, dat nog behoorlijk in de taboesfeer zit.

✅ Bedenk wat je van haar wilt weten. Dus bereid je goed voor.

Je wilt steun geven. Je wilt van haar weten of ze geïnformeerd is over de overgang. Of de kans aanwezig is dat ze zich in deze levensfase bevindt. Of ze last heeft van symptomen die haar plezier in werken verminderen. Of ze bereid is samen met jou te onderzoeken hoe haar werkplezier vergroot kan worden.

Empatisch vermogen is je belangrijkste vermogen

✅ Beslis ook vooral of jij de juiste persoon voor haar bent.

Als je geen prettige open relatie hebt met de betreffende werkneemster, doe je er goed aan het gesprek sowieso te laten doen door een collega. Het is niet gezegd dat alleen vrouwelijke personeelswerkers en hr-medewerksters geschikt zijn voor deze opdracht. De kernkwaliteit die in dit gesprek bovenal nodig is, is empathie.

✅ Ken je medewerkster.

Onderzoek welke informatie het bedrijf heeft over deze medewerkster zodat je weet wie je precies voor je hebt.

Werkplezier als leidraad tijdens de overgang

✅ Maak de intentie van het gesprek onmiddellijk duidelijk.

Wees je ervan bewust dat het uitnodigen voor een gesprek bij je gesprekspartner onmiddellijk een gevoel van ‘op het matje geroepen worden’ kan geven.

Tijdens het uitnodigen moet dan ook de intentie ervan duidelijk zijn: Je wilt samen met je medewerkster onderzoeken of zij zich prettig voelt in haar werk, omdat je prettig voelen de beste garantie is voor het leveren van kwaliteit.

Het is geen functioneringsgesprek.

Woordvindingsproblemen komen veel voor tijdens de overgang

✅ Lees je in.

Vervolgens is het belangrijk zelf voldoende ingelezen te zijn in het onderwerp en een lijstje bij de hand te hebben van de mogelijke symptomen die bij de overgang horen. Alles over werken tijdens de overgang is bij uitstek geschikt voor je voorbereiding.

Minder bekende symptomen zijn concentratiegebrek, woordvindingsproblemen, snel van slag zijn, afnemend zelfvertrouwen, vermoeidheid, slapeloosheid, spier- en gewrichtsklachten.  Het korte lontje en stemmingswisselingen zijn bekender. Je kunt je inlezen met Alles wat je moet weten over de overgang

Oplopend ziekteverzuim en langdurig verzuim

✅ Neem de tijd.

Spreek van tevoren af hoeveel tijd je in je agenda hebt vrijgemaakt voor dit gesprek. Zorg ervoor dat je tijdens het gesprek ook aanwezig bent, in de zin van gefocust op de ander, en niet op de klok kijkt of bezig met andere belangrijke zaken die vandaag ook nog moeten gebeuren.

Aansluiten in plaats van sturen 

✅ Ga niet afvinken.

Uiteraard ga je niet dat lijstje met de medewerkster doornemen. Kies voor een invalshoek/aanleiding waarmee de medewerkster bekend is.

Zoals: Oplopend ziekteverzuim. Tegenvallende resultaten, zoals een teruglopende productie of omzet. De (teruglopende) motivatie van de medewerkster. Samenwerking met collega’s. Klachten van klanten/ouders/leerlingen. Signalen van overbelasting of van te weinig inzet. Veranderingen in de taakinhoud.

Je laat haar zelf benoemen waar ze last van heeft.

Overgangsklachten als de sfeer het toelaat

Als de sfeer het toelaat kun je op een gegeven moment wel aangeven dat je overeenkomsten ziet met symptomen van de overgang (als dat inderdaad het geval is) en haar vragen of ze daar zelf aan heeft gedacht.

White Paper Overgang en Werk

Als je wilt weten wat je als bedrijf of organisatie kunt doen om het onderwerp bespreekbaar te maken en vrouwen in de overgangsleeftijd voor de organisatie wilt behouden, download dan gelijk mijn White Paper over overgang en werk: Het geheime ingrediënt van geweldige werkgevers -inclusie van vrouwen in de overgang. 

Coaching voor medewerkster

Naast het geven van workshops en trainingen binnen bedrijven, houd ik me vooral bezig met het coachen van vrouwen in de leeftijd van 40 – 60 jaar naar Persoonlijk en Professioneel Vrouwelijk Leiderschap, juist tijdens de overgang. In mijn artikel Moeiteloos navigeren door de overgang: Gespecialiseerde coaching onmisbaar voor carrierevrouwen laat ik zien waarop je moet letten als je coaching wilt voor vrouwen in de overgang. Dat verschilt namelijk wezenlijk van de gangbare coaching.

©️ Saron Petronilia