De terugkeer: Hoe de postmenopauze vrouwen innerlijke kracht en balans geeft

De Terugkeer – De Post Menopauze

“De overgang heeft me gelukkig ook veel opgeleverd. Ik hoef me niet meer druk te maken over al die pijnen die ik altijd had. Ik ben ook laconieker geworden. Als ik vóór de overgang in heftige discussies belandde of kritiek te verduren kreeg, bleef ik er emotioneel in steken. Ik had er moeite mee om het los te laten en bij de ander te laten. Nu denk ik: ‘Doei, lekker belangrijk.’ En floeps, weg is die vervelende emotie.” (Mathilde)

Drie fases: Ontwaking, onthulling en terugkeer

De drie fasen die de overgang kent, lenen zich uitstekend om meer balans te brengen tussen je mannelijke en vrouwelijke kwaliteiten. Om je een beter begrip te geven van waarvoor je emotioneel, mentaal en spiritueel staat, heb ik de drie fasen ‘premenopauze’, ‘perimenopauze’ en ‘postmenopauze’ omgedoopt in ‘de ontwaking’, ‘de onthulling’ en ‘de terugkeer’.

Dit artikel gaat over de terugkeer, de postmenopauze. Deze fase  wordt vaak gezien als de meest aantrekkelijke fase van de overgang. Het innerlijke gezwoeg zit er immers op. De oogst ervan wordt meegenomen naar het dagelijkse (werk)leven. De overgangssymptomen blijken goede helpers te zijn geweest.​

Opvliegers en persoonlijke transformatie

Neem opvliegers. ‘Opvliegers hebben een ontregelend effect en daar kun je je voordeel mee doen’, schrijft de Zwitserse psychologe en psychotherapeute Julia Onken in ‘Vuurtekenvrouw, de zin van de overgang’ uit 1996.

Aan de hand van haar eigen ervaringen met de lichamelijke én geestelijke veranderingen, zegt zij: ‘Laat al je vastgeroeste denkbeelden, normen en waarden maar ontregeld raken.’

‘En wanneer de opvlieger voorbij is’, adviseert Onken, ‘is het tijd om schoon schip te maken. Sommige denkbeelden zul je willen houden, andere mogen best overboord. De overgang is de periode bij uitstek om versleten en klakkeloos overgenomen waardeoordelen in te wisselen voor iets persoonlijks en verfrissends.’

Waarom de overgang een kans is voor groei

Waarom zouden vrouwen zo’n mooie kans laten lopen en de overgang liever overslaan? Er zijn vrouwen genoeg die zeggen dat ze niets van deze levensfase merken. Dat is een mythe, meent de Australische emeritus hoogleraar Germaine Greer.

Op basis van uitvoerig cultuurhistorisch, medisch en sociologisch onderzoek schreef ze in 1991 het boek ‘Overgang, over vrouwen en ouder worden’. Ze meent dat het zelfs heel jammer zou zijn als vrouwen niets bijzonders merken in deze periode.

Greer: ‘(…), want het is niet het doel van het leven om niets te voelen. Het climacterium (overgang, red.) is een periode waarin de balans wordt opgemaakt, waarin zowel geestelijke als lichamelijke veranderingen optreden, en het zou zonde zijn als die tijd ongemerkt voorbijging.’

Balans tussen werk en privé tijdens de overgang

Toch vormt de overgang voor genoeg vrouwen geen noemenswaardig probleem. Hoe kan dat?

Dat komt omdat ze hun werk en hun privéleven al van jongs af aan naar eigen smaak hebben ingericht. Enkele stramme spieren, een opvlieger hier en daar en een toefje vergeetachtigheid deren ze niet: de lasten worden geen klachten. Ze richten hun aandacht met hart en ziel, en met souplesse, op datgene dat voor hen persoonlijk meer dan de moeite waard is om voor te leven. Ze doen wat ze willen en niet wat ze moeten.

De overgang als spirituele ontwikkeling

De Nederlandse publiciste Lisette Thooft schrijft in ‘Spiritueel door de overgang’ uit 2011: ‘De overgang is een kans om vanbinnen heel te worden, een heel mens, niet langer hunkerend naar bevestiging of vervulling door anderen.

‘De draak van onze levenskracht schuilt niet langer in de donkere grot van de vrouwelijke vruchtbaarheid, maar komt tevoorschijn.’

‘De slang (kundalini, red.) ontrolt zich en rijst op’, vervolgt Thooft. ‘De energie komt in golven en de vlammen slaan je uit (…) Elke opvlieger is een herinnering aan je vrouwelijke kracht, je vitale energie. Als je weet wat er aan de hand is, kun je die energie gebruiken waarvoor ze kennelijk bedoeld is – voor spirituele ontwikkeling.’

Herboren als je ware zelf

‘De barensweeën duren lang en zijn in sommige opzichten weliswaar zwaar, maar we worden herboren als iets groots en kostbaars’, voorspelt ook de Amerikaanse ‘goeroe’ Marianne Williamson aan het einde van haar boek ‘De leeftijd der wonderen’. ‘We worden herboren als ons ware ik. En we zullen nooit, nooit meer genoegen nemen met minder dan wie we werkelijk zijn.’

Hieronder enkele citaten van vrouwen die de menopauze voorbij zijn:

• “Sinds ik in de post-menopauze zit, voel ik me zoveel rustiger en meer in balans. De pieken en dalen van mijn emoties zijn weg, en dat is zo’n opluchting.“
• “Het voelt alsof ik eindelijk mezelf mag zijn. Al die jaren heb ik me aangepast en nu kan ik echt doen en laten wat goed voelt voor mij.“
• “Ik laat me niet meer gek maken door wat anderen van me denken. Vroeger had ik daar veel moeite mee, maar nu denk ik: ‘Wat maakt het uit? Dit is wie ik ben.’”
• “Ik ben klaar met pleasen. Dat heb ik mijn hele leven gedaan, en nu kies ik eindelijk voor mezelf. Het voelt bevrijdend.”
• “‘Nee’ zeggen ging me altijd zo moeilijk af. Maar nu doe ik het zonder schuldgevoel, omdat ik weet dat mijn grenzen belangrijk zijn.”
• “Ik heb mijn energie terug, maar deze keer gebruik ik die op mijn eigen voorwaarden. Ik verspil mijn tijd niet meer aan dingen die niet bij me passen.”
• “De overgang heeft me geholpen om oude gewoontes los te laten. Ik voel me lichter nu ik niet meer vastzit aan patronen die me niet meer dienen.”
• “De toekomst voelt lichter, met meer mogelijkheden. In plaats van me te focussen op wat voorbij is, kijk ik nu uit naar alles wat nog voor me ligt.”

Na de overgang, als vrouwen zegevierend door de finish gaan, zijn ze niet meer exact dezelfde als voorheen. Dat is niet iets om bang voor te zijn, dat hebben ze in hun leven al zo vaak gedaan.

ⓒ Saron Petronilia

PS: Het eerste deel in deze reeks behandelt de ontwaking – pre-menopauze en het tweede deel gaat over de onthulling – de perimenopauze.